Đóng góp cộng đồng

Trong bối cảnh sự kiện lũ chồng lũ 2020 gây thiệt hại nghiêm trọng của miền Trung, cộng đồng người Việt ở nhiều khu vực, vùng miền trong nước lẫn ngoài nước đã hoạt động quan tâm, đóng góp với mục đích hỗ trợ, vượt qua giai đoạn hiểm nguy của lũ lụt. Hội đồng hương các tỉnh miền Trung vùng lũ như Hội đồng hương Thừa Thiên Huế, Quảng Bình, Quảng Trị đã kêu gọi đóng góp vật chất từ tiền bạc, lương thực, thực phẩm gửi về vùng khó khăn. Đông đảo nhóm người Việt trên khắp nẻo đường nước Việt kết hợp thành các đoàn thể mang tên gọi như: thương về miền Trung, cứu trợ miền Trung, sát cánh miền Trung, miền Trung ruột thịt,[190] ở địa phương khác gửi hỗ trợ và trực tiếp tới miền Trung cứu trợ, cứu nạn với mục tiêu và nỗ lực cùng đất nước chiến thắng thiên tai.[191][192] Nhiều hoạt động vì miền Trung của cộng đồng có thể kể đến như thiết lập các đoàn xe mang lương thực, thực phẩm vào vùng lũ; đưa xuồng, cano cùng đoàn quân dân đến các vùng nghiêm trọng để cứu người[193]; nấu chín thực phẩm sử dụng và dự trữ ổn định như bánh chưng, xôi, cơm nắm để gửi tới hàng nghìn hộ ngập lụt không thể nấu ăn, nấu cơm phục vụ bộ đội tiền phương[194]; kêu gọi, tổ chức sự kiện văn hóa, giải trí để quyên góp tiền hỗ trợ, quyên góp áo quần cho người dân, sách vở cho trẻ nhỏ; quyên góp một ngày lương; lên đường về miền Trung, đăng ký tham gia lực lượng cứu trợ; dành Ngày Phụ nữ Việt Nam 20 tháng 10 cho miền Trung.[195] Các hoạt động cộng đồng đều tình nguyện, hướng tới mong mỏi miền Trung vượt qua khó khăn.[196] Hàng trăm chuyến xe cứu trợ liên tục tiếp tế nhu yếu phẩm cho người miền Trung vùng lũ mỗi ngày.[197]

Trong tình trạng đợt lũ diễn biến phức tạp, các cá nhân, tổ chức đã đóng góp lớn cho hoạt động thiện nguyện vì người dân khó khăn miền Trung, gồm báo chí như Báo Tuổi trẻ, Báo Thanh niên, VnExpress, Vietnamnet; ngân hàng, doanh nghiệp như: VietinBank 15 tỷ,[198] Vietcombank 11 tỷ,[199] Tập đoàn Vingroup 13 tỷ,[200] Tập đoàn Điện lực 21 tỷ,[201] Tập đoàn Dầu khí 9,95 tỷ[202]; cá nhân đóng góp lớn có thể kể đến như gia đình Lý Hải, gia đình Thủy Tiên – Công Vinh. Đến ngày 23, quyên góp ủng hộ người dân vùng lũ miền Trung được đông đảo người Việt hướng tới, tăng lên đáng kể, theo hình thức đóng góp trực tiếp và đóng góp qua một số nhân vật cụ thể như: thông qua Trấn Thành 3,0 tỷ,[203] Độ Mixi 1,2 tỷ,[204] Hoài Linh 4,7 tỷ,[205] Hoa hậu Việt Nam 7,5 tỷ.[206]

Ngày 12, Thủy Tiên kêu gọi quyên góp người dân vùng lũ thông qua tài khoản cá nhân, tới Thừa Thiên Huế bằng chuyến bay ngày 13, rồi tiếp tục đến Quảng Trị, Quảng Bình cùng đoàn cứu trợ, đem các thực phẩm tiếp tế hỗ trợ người dân khắp vùng lũ; tổng mức quyên góp đạt 10 tỷ đồng ngày 14,[207] 22 tỷ vào tối 14,[208] 40 tỷ ngày 17,[209], 60 tỷ ngày 19[210] và 100 tỷ ngày 20 tháng 10.[211] Cô được xem là một hình tượng phụ nữ với đông đảo người dân ủng hộ, với tên gọi gần gũi khác là: Cô Tiên.[Ghi chú 10][212][213] Đến ngày 27, số tiền quyên góp đạt 150 tỷ đồng, vợ chồng Thủy Tiên – Công Vinh đem tiền tới các vùng lũ khó khăn, phân phát cho người dân thiệt hại nặng nề ở từng thôn, từng xã.[214]

Các cơ quan, tổ chức Đảng, Nhà nước và tổ chức xã hội gửi quyên góp về vùng lũ. Ngày 13, tại Đại hội Đảng bộ Thủ đô Hà Nội nhiệm kỳ 2020 – 2025, Mặt trận Tổ quốc đã kêu gọi các đại biểu dự Đại hội và người dân Thủ đô tham gia ủng hộ miền trung bị thiệt hại do mưa lũ.[215] Thành ủy Hà Nội chỉ đạo Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Hà Nội trích từ Quỹ Cứu trợ thành phố ủng hộ 7,0 tỷ đồng tới các tỉnh miền Trung.[216] Ngày 15, Tỉnh ủy, Ủy ban Nhân dân, Hội đồng Nhân dân và Mặt trận Tổ quốc tỉnh Quảng Ninh đã quyên góp 9,0 tỷ đồng gửi về miền Trung.[217] Hải Phòng gửi trước 10 tỷ về miền Trung trong họp báo sau Đại hội thành phố,[218] tiếp tục kêu gọi chuyển tiếp, chuyển tới đồng bào miền trung với tổng số tiền 120 tỷ đồng.[219] Mặt trận Tổ quốc tiếp nhận tiền và hiện vật của các cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân chung tay ủng hộ đồng bào miền Trung, số tiền ủng hộ và đăng ký ủng hộ thông qua hệ thống Mặt trận từ Trung ương đến địa phương đạt trên 265 tỷ đồng ngày 27.[220] Số hỗ trợ được gửi về vùng lũ miền Trung, Bắc Trung Bộ, Nam Trung Bộ, Tây Nguyên, tập trung vào các tỉnh thiệt hại nghiêm trọng gồm Thừa Thiên Huế, Quảng Trị, Quảng Nam, Quảng Bình, Hà Tĩnh.

Tình hình chính trị và ngoại giao

Ngày 12 tháng 10, Thủ tướng Nhật Bản Suga Yoshihide gửi lời hỏi thăm nhân dân miền Trung về những thiệt hại do mưa lũ khi điện đàm cùng Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, trong thời gian chuẩn bị tới thăm Việt Nam.[221] Ngày 14, Phái đoàn Ngoại giao Mỹ tại Việt Nam gửi thông điệp bày tỏ cảm thông về thiệt hại lũ lụt miền Trung, cam kết hỗ trợ trong công việc tái thiết với sự dẫn dắt của Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID).[222] Ngày 17, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Daniel Kritenbrink công bố khoản viện trợ ban đầu 100.000 USD, được USAID trao cho Hội Chữ thập đỏ Việt Nam.[223] Kể từ năm 2000, USAID đã cung cấp trên 26 triệu USD hỗ trợ Việt Nam ứng phó, chuẩn bị sẵn sàng ứng phó và giảm thiểu rủi ro thiên tai. Thông qua Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ, Chính quyền liên bang Hoa Kỳ đã cung cấp hơn 28 triệu USD cho Việt Nam kể từ năm 1998, để tập huấn cho các nhân lực ứng phó khẩn cấp bao gồm quân sự và dân sự, thành lập và cung cấp trang thiết bị cho các trung tâm phòng, chống thiên tai, các trung tâm ứng phó sự cố hàng hải và nhà tránh, trú phòng chống thiên tai ở cộng đồng.[224] Ngày 22, Tổng lý Quốc vụ viện Trung Quốc Lý Khắc Cường đã gửi điện thăm hỏi đến Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, chia sẻ với miền trung Việt Nam xảy ra thiên tai lũ lụt nghiêm trọng, gây thiệt hại về người và tài sản.[225] Trong những ngày cuối tháng 10, với ảnh hưởng kéo dài và nghiêm trọng của lũ lụt miền Trung, có thêm một số lãnh đạo quốc tế điện đàm hỏi thăm, chia sẻ: ngày 27, Quốc vương Thái Lan Maha Vajiralongorn và Hoàng hậu đã gửi điện thăm hỏi tới Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng;[226] ngày 30, Thủ tướng Australia Scott Morrison gửi thư thăm hỏi tới Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, chia buồn thiên tai và nhấn mạnh quan hệ đặc biệt và bền chặt giữa Việt Nam và Australia;[227] Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres đã gửi điện thăm hỏi tới nhân dân miền Trung Việt Nam vừa bị lũ lụt nghiêm trọng.[228]

Diễn biến của lũ lụt miền Trung 2020 đồng thời trùng thời gian với giai đoạn các Đại hội Đảng bộ cấp tỉnh nhiệm kỳ 2020 – 2025 ở địa phương 63 tỉnh thành, tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc khóa XIII năm 2021.[Ghi chú 11] Với tình hình phức tạp của đợt lũ, Đại hội Đảng bộ tỉnh Thừa Thiên Huế khóa XVI được tạm hoãn, tập trung chống lũ.[229] Trong đợt lũ thứ hai tập trung quanh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Tỉnh ủy Quảng Bình tạm hoãn Đại hội Đảng bộ khóa XVII, dồn toàn lực công tác khắc phục hậu quả mưa lũ.[230]

Không để ai bị bỏ lại phía sau 2020

Trong diễn biến đợt lũ lụt miền Trung, tối 17 tháng 10, chương trình Cả nước chung tay vì người nghèo – Không để ai bị bỏ lại phía sau 2020 chủ đề Hướng về ánh Mặt Trời đã được tổ chức tại Cung Văn hóa Lao động Hữu nghị Việt – Xô với nhiều câu chuyện, bài học và tấm gương điển hình trong công tác xóa đói, giảm nghèo. Chương trình do Ban Chỉ đạo Trung ương Các Chương trình mục tiêu quốc gia phối hợp với Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức.[232]

Chương trình là một trong những hoạt động thường niên nhằm vận động toàn thể nhân dân, doanh nghiệp, cơ quan, đơn vị, các cá nhân, người Việt trong và ngoài nước chung tay đóng góp nguồn lực vào Quỹ Vì người nghèo và các chương trình an sinh xã hội do Thủ tướng Chính phủ phát động.[233] Tham dự chương trình có các lãnh đạo quốc gia như Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc; Ủy viên, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân; Ủy viên, Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng; nguyên Ủy viên, nguyên Chủ tịch Mặt trận Phạm Thế Duyệt; Ủy viên, Bí thư, Trưởng ban Tuyên giáo Võ Văn Thưởng; Ủy viên, Bí thư, Trưởng ban Dân vận Trương Thị Mai; Bí thư, Chủ tịch Mặt trận Trần Thanh Mẫn; Bí thư, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình; Ủy viên Ban chấp hành, Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh; Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam.[234] Tại chương trình, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc kêu gọi và mong các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước.[231]

Ngay sau lời kêu gọi của Thủ tướng, các cơ quan Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước Việt Nam, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, bộ, ban, ngành, đoàn thể đã trực tiếp quyên góp ủng hộ đồng bào miền Trung đang bị ảnh hưởng bởi bão lũ. Tính đến ngày 17 tháng 10, trong đêm đã có 2.400 tỷ đồng ủng hộ chương trình Cả nước chung tay vì người nghèo – Không để ai bị bỏ lại phía sau 2020,[235] một phần được chuyển về miền Trung, giúp người dân vượt qua kỳ lũ.